Czy krioterapia miejscowa może mieć skutki uboczne? Sprawdź, co warto wiedzieć przed zabiegiem

Krioterapia miejscowa – na czym polega?

Krioterapia miejscowa to zabieg polegający na kontrolowanym, krótkotrwałym oddziaływaniu bardzo niskich temperatur na wybrany, ograniczony obszar ciała. Najczęściej wykorzystuje się do tego parę ciekłego azotu, dwutlenek węgla w stanie ciekłym, sprężone powietrze, lód, schłodzony żel lub specjalistyczne urządzenia krioterapeutyczne. Temperatura w miejscu aplikacji może sięgać od około -80°C do nawet -196°C, a sam zabieg trwa zwykle od 1 do 5 minut, zależnie od wielkości i lokalizacji leczonego obszaru.

Podczas zabiegu terapeuta kieruje strumień zimnego gazu lub przykłada zimny okład bezpośrednio do skóry nad bolesnym lub zmienionym chorobowo miejscem. Szybkie schłodzenie tkanek prowadzi do gwałtownego skurczu naczyń krwionośnych, a następnie ich rozszerzenia po zakończeniu zabiegu, co poprawia ukrwienie i przyspiesza procesy regeneracyjne. Najczęściej stosuje się ją w leczeniu ostrych dolegliwości bólowych, urazów mięśni, ścięgien i stawów, a także przewlekłych schorzeń reumatycznych oraz w procesie rehabilitacji po zabiegach operacyjnych.

Najczęstsze skutki uboczne krioterapii miejscowej

Mimo wysokiego poziomu bezpieczeństwa, krioterapia miejscowa – jak każdy zabieg medyczny – może powodować pewne niepożądane reakcje. Najczęściej są one łagodne i przemijające, jednak w rzadkich przypadkach mogą być poważniejsze.

Najczęściej obserwowane skutki uboczne to:

– Zaczerwienienie i obrzęk skóry w miejscu zabiegu, które zwykle ustępują samoistnie po kilku godzinach.

– Drętwienie, mrowienie, pieczenie lub uczucie podrażnienia skóry – objawy te są przejściowe i mijają po krótkim czasie.

– Przemijające zaburzenia czucia, które mogą objawiać się jako chwilowa utrata wrażliwości na dotyk w okolicy poddanej terapii.

Znacznie rzadziej dochodzi do poważniejszych powikłań, takich jak:

– Uszkodzenie tkanek, które może prowadzić do powstawania owrzodzeń lub blizn, szczególnie w przypadku nieprawidłowo przeprowadzonego zabiegu lub u osób z zaburzeniami krążenia.

– Odmrożenia, będące wynikiem zbyt długiej ekspozycji na zimno lub zbyt bliskiego kontaktu dyszy z powierzchnią skóry.

– Trwałe uszkodzenia nerwów obwodowych, które mogą wystąpić w wyjątkowych przypadkach, zwłaszcza przy nieprzestrzeganiu zasad bezpieczeństwa.

– Groźny wzrost ciśnienia tętniczego, szczególnie u osób z chorobami układu krążenia.

Kto powinien unikać krioterapii miejscowej? Przeciwwskazania

Choć zabieg jest bardzo dobrze tolerowany przez większość pacjentów, istnieje szereg przeciwwskazań, które wykluczają możliwość jego wykonania. Do najważniejszych należą:

– Nietolerancja zimna, w tym choroba Raynauda i nadwrażliwość na niskie temperatury.

– Choroby naczyniowe, takie jak miażdżyca czy inne schorzenia naczyń obwodowych.

– Rozległe rany, odleżyny, owrzodzenia oraz stany zapalne skóry w miejscu planowanego zabiegu.

– Odmrożenia i zmiany popromienne.

– Neuropatie i zaburzenia czucia, które mogą ograniczać zdolność do odczuwania zimna i zwiększają ryzyko powikłań.

– Ostre infekcje, stany gorączkowe, ogólne osłabienie organizmu.

– Ciężkie choroby serca i układu krążenia, w tym niewydolność krążenia.

– Choroby nowotworowe.

Przed przystąpieniem do zabiegu każdorazowo przeprowadzany jest szczegółowy wywiad medyczny, mający na celu wykluczenie ewentualnych przeciwwskazań i zapewnienie maksymalnego bezpieczeństwa pacjenta.

Jak przygotować się do krioterapii miejscowej?

Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia skutków ubocznych, niezbędne jest odpowiednie przygotowanie do zabiegu. Skóra w miejscu zabiegu powinna być czysta i sucha – nie należy stosować żadnych kremów, maści, balsamów ani innych kosmetyków w dniu zabiegu. Przed rozpoczęciem terapii należy także zdjąć biżuterię z okolicy poddawanej leczeniu, ponieważ metal może szybciej przewodzić zimno i zwiększać ryzyko odmrożenia[6]. Ważne jest, aby odzież w okolicy zabiegowej była sucha i nie powodowała dodatkowego wychłodzenia skóry.

Podczas zabiegu odsłaniana jest wyłącznie leczona część ciała, a pozostałe partie należy odpowiednio zabezpieczyć przed zimnem. W przypadku wystąpienia silnego dyskomfortu, bólu lub innych niepokojących objawów, zabieg powinien zostać natychmiast przerwany.

Bezpieczeństwo zabiegu – na co zwrócić uwagę?

Krioterapia miejscowa jest zabiegiem bezpiecznym, pod warunkiem przestrzegania zasad i wykonywania jej przez wykwalifikowany personel. Kluczowe znaczenie ma właściwa kwalifikacja pacjenta, dobór odpowiednich parametrów zabiegu oraz ścisłe monitorowanie reakcji organizmu podczas terapii.

Nieprawidłowe wykonanie zabiegu, takie jak zbyt długa ekspozycja na zimno, nieprawidłowa odległość dyszy od skóry czy ignorowanie przeciwwskazań, może prowadzić do poważnych powikłań, w tym trwałych uszkodzeń tkanek. Dlatego tak istotne jest, aby zabieg był przeprowadzany wyłącznie w sprawdzonych placówkach medycznych, pod nadzorem doświadczonych specjalistów.

Krioterapia miejscowa – korzyści przewyższają ryzyko

Mimo możliwości wystąpienia skutków ubocznych, krioterapia miejscowa pozostaje jedną z najskuteczniejszych i najbezpieczniejszych metod wspomagających leczenie bólu, urazów oraz przewlekłych stanów zapalnych. Odpowiednie przygotowanie, przestrzeganie zaleceń oraz ścisła współpraca z personelem medycznym pozwalają zminimalizować ryzyko powikłań i cieszyć się pełnią korzyści płynących z tej innowacyjnej terapii.

Warto pamiętać, że każdy zabieg medyczny powinien być poprzedzony konsultacją ze specjalistą oraz indywidualną oceną stanu zdrowia pacjenta. Tylko wtedy krioterapia miejscowa będzie bezpieczna, skuteczna i przyniesie oczekiwane efekty terapeutyczne.